Charyzmaty
Duch Święty, którego otrzymaliśmy w sakramencie chrztu, swoich darów udziela każdemu tak, jak chce (por. 1 Kor 12, 11); obdarza cały Kościół łaskami i darami zarówno w sferze modlitwy, jak i w sferze działania. Ową sferą działania są charyzmaty, które również otrzymują świeccy, aby wypełniać swą misję tak kościelną jak i społeczną. W dokumencie Soboru Watykańskiego II „Lumen gentium” czytamy, że Duch Święty rozdziela pomiędzy wiernych wszelkiego stanu także szczególne łaski, przez które czyni ich zdatnymi i gotowymi do podejmowania rozmaitych dzieł lub funkcji mających na celu odnowę i dalszą pożyteczną rozbudowę Kościoła, zgodnie ze słowami (św. Pawła): „Duch objawia się każdemu dla wspólnego dobra” (1 Kor 12, 7).
Czym więc jest charyzmat? Warto rozpocząć od terminologii. Rzeczownik „charyzmat” pochodzi od greckiego słowa charizma, które oznacza „dar darmo dany”, wywodzące się od słowa charidzomai – „sprawiać komuś przyjemność” oraz słowa charis oznaczającego „łaskę; łaskawość, to co napełnia radością”. Charyzmat jest więc szczególnym darem, który człowiek otrzymuje od Ducha Św. aby służył dobru całej społeczności. Wszystkie charyzmaty mają służyć budowaniu Ciała Chrystusa tj. Kościoła. Innymi słowy, charyzmat jest takim darem Ducha Św., który pomaga człowiekowi dostrzegać dobro, które jest do wykonania, umacnia w nim pragnienie jego realizacji oraz sprawia, że jest zdolny je zrealizować w celu budowania wspólnoty. Trzeba w tym miejscu koniecznie dodać, że charyzmat jest wolnym darem Ducha Św. i nie można na niego zasłużyć, ani go wypracować. Duch Św. rozdziela charyzmaty jak chce i komu chce.
Charyzmaty, o których pisał św. Paweł, można podzielić na trzy grupy. Do pierwszej z nich należą dary służące głoszeniu Dobrej Nowiny: dar proroctwa, pocieszania i napominania, dar przemawiania, objawienia lub wizje, w końcu dar mówienia innymi językami. Zwłaszcza ten ostatni dar był dla św. Pawła powodem trosk, gdy zaczynał być traktowany – jak u Koryntian – jako coś samodzielnego i prowadził do tajnych zebrań, które nie budowały wspólnoty. Drugą grupą są dary szczególnego działania: dar uzdrawiania oraz czynienia cudów, które to dary przyczyniały się do umacniania wiary chrześcijan. Trzecią grupę stanowią dary takie jak: służba społeczna, nauczanie i napominanie w codzienności, służenie, kierowanie wspólnotą, dawanie jałmużny i w końcu uczynki miłosierdzia.
Św. Paweł przedstawił w swoich pismach wielość i wielorakość charyzmatów w pierwotnym Kościele. Trudno ustalić pełną listę wszystkich charyzmatów. Trzeba jednak podkreślić fakt posiadania przez Kościół pierwotny świadomości bycia kierowanym i inspirowanym przez Ducha Świętego. Obecność i działanie Ducha Św. były doświadczane zarówno przez wspólnotę, jak i poszczególnych chrześcijan. Bezpośrednim odbiorcą charyzmatów jest zawsze jeden, konkretny wierny: Duch-Osoba obdarowuje człowieka-osobę. Nie posługuje się nim, lecz obdarowuje go, powierza jego decyzjom bogactwo swojej mocy, aby służył wspólnocie Kościoła. W charyzmacie zostaje złożona w ręce człowieka moc Boża, która buduje, jednoczy, odnawia, ożywia i uświęca. Doświadczenie charyzmatyczne we wszystkich swoich przejawach staje się w sensie ścisłym „miejscem teologicznym”, źródłem dla teologii domagającym się uwzględnienia go w badaniach z całą metodyczną rzetelnością.
